Dünyamıza Neler Düşüyor?

Her gün Dünyamıza uzaydan 100 ton kadar meteorit düşmekte. Bunlar toz denebilecek zerreciklerden, çakıl taşı büyüklüğünde veya biraz daha büyük taş parçalarından oluşuyor. Geceleyin, ışıklardan uzak bir yerde açık bir havada bir müddet gökyüzünü izlerseniz mutlaka bu meteoritlerden bir iki tanesini “kayan yıldız” olarak görürsünüz. Dünyanın her tarafında hemen her zaman görülebilecek bu kayan yıldızlar yılın bazı günlerinde sağnak denebilecek yoğunlukta görülmekte. Peki, nereden geliyor bu meteoritler?

İşte bu soruya bir yanıt bulabilmek amacıyla NASA Amerika’da birçok noktaya akıllı kameralar yerleştirmekte. Kameralara yakalanan her kayan yıldızın nereden geldiği bulunmaya çalışılıyor. Acaba asteroit kuşağından mı? Yoksa bilinen bir kuyruklu yıldızdan mı? Yoksa belirsiz bir kaynaktan mı?

Atmosfere girerken bir ateş topu olarak görünüp saniyeler sonra kaybolan bir kayan yıldız birden fazla kamera tarafından görüntüleniyor ve yörüngesi otomatik olarak hesaplanıyor. Yörünge bilgileri anında otomatik olarak NASA Meteorit Çevre Bölümü Başkanı William Cooke’un adresine e-posta olarak gönderiliyor. Cooke “Her sabah odama gittiğimde bilgisayarımda meteoritlerden mesajlar alıyorum.” diyor ve ekliyor: “Amerika’nın belirli bölgelerine giren her büyükçe meteoritten artık haberim var.”

Aslında meteorit izleme için NASA’nın eskiden beri kurmuş olduğu ve çalışan bir kameralar düzeni var. Ama bu sistemde görüntüdeki izler elle çıkarılıp elle hesaplandığı için uzun emek istemekte. Yeni sistemde bunları otomatik yapan bir yazılım yüklenmiş.

Yeni sistemin herbiri bir küçük buzdolabı büyüklüğündeki ilk üç kamerası çalışmaya başlamış. Yakında 15 kamera daha yerleri belirlenmiş olan noktalara yerleştirilecek. NASA bunların sayılarını çoğaltmak istiyor. Daha çok sayıda kamera için, yerleştirilecek okullar, araştırma merkezleri, kamu binaları veya diğer güvenilir yerler aranıyor. Binasına kamera konmasına gönüllü olacak yerler için kriterler de belirlemiş. Kriterlere uyan yerlerden başvurular beklenmekte.

Meteorit çalışmalarından beklenen başka bir yarar, belli büyüklükteki meteoritlerin yere kadar inip inmeyeceği veya inecekse nereye düşeceği anlaşılacak. O bölgeye gidip meteoriti bulmak çok zor da olsa mümkün olabilecek. Meteoritin geldiği yerin de biliniyor olması Güneş sistemimiz hakkında bizi daha geniş yeni bilgilere ulaştıracak.

Toplanacak veriler yalnız meteorit kaynakları ile ilgili bilgi vermekle kalmayacak. Onların büyüklük ve hız bilgileri uzay aracı tasarımında da kullanılacak. Meteoritler ne kadar küçük de olsa saniyede 10-20 km veya üstündeki hızlarla çarptığı bir uyduya zarar verme olasılığı var. Hele hele insan taşıyan bir uzay aracında açılacak bir delik oradakilerin yaşamına malolur.